سرنوشت شطرنج‌باد (1355)، نخستين فيلم بلند محمدرضا اصلاني، به سرشت پيشرو، خلاق و پيشگويانه‌اش گره خورده است. فيلم به‌رغم جاذبه روايي و تصوير شگفت‌انگيزش نه در جشنواره جهاني فيلم تهران (آذر 1355) اعتنايي برانگيخت و نه راهي به اكران يافت، و چند يادداشت مختصر و چندين نمايش خصوصي در طول سال‌هاي بعد نيز براي يادآوري اهميت آن در تاريخ سينماي ايران كافي به‌نظر نمي‌رسيد. سرانجام سينماتك بولونيا، چهل و‌ چهار سال پس از ساخت فيلم، آن را مرمت كرد. فيلم فراموش شده اصلاني در سينماهاي دنيا به نمايش درآمد، اما اين اتفاق نيز بازتاب چنداني در مطبوعات سينمايي ايران نداشت. كتاب حاضر مي‌كوشد از دو راه تحليل متن و گفت‌و‌گو با عوامل اصلي ساخت فيلم، بخشي از تاريكي پيرامون شطرنج‌باد را روشن كند.