ادراك در دوزخ فرايندي است كه مي‌توان آن را ترديدي مبالغه‌آميز دانست كه به گونه‌اي نظام‌مند بر ارزش‌هاي جامعه معاصر اعمال مي‌شود. هر ملاقات در دوزخ به منزله كم‌مقدار كردن طعنه‌آميز ارزش‌هايي است كه شخصيت‌هاي مجزا پايبندي‌شان را به آن‌ها اعلام مي‌كنند. حتي هنگامي كه آن ارزش‌ها، از ديدگاه انساني، كاملا قابل دفاع باشند مثلا، آمال انسان‌گرايانه‌اي كه برونتو لاتيني در سرود پانزدهم بيان مي‌كند، باز بي‌اعتبار مي‌شوند زيرا حاميانشان در زمره ملعونان‌اند. عبارتي تصادفي كه از روي نزاكت و به عنوان توصيفي مودبانه بيان شده ـ جمله برونتو آن‌چه مانده در خاطرم از زندگي شيرين، لبريز كنايه جلوه مي‌كند وقتي محيط دوزخي با پاسخ دندان‌شكني بي‌رحمانه بر صحتش مهر بطلان مي‌زند و نادرستي بديهي‌اش را آشكار مي‌سازد.
كلمات كليدي: ادبيات و داستان، كلاسيك، دانته آلگيري، كاوه ميرعباسي