طلا در مس كتابي نيست كه نويسنده كل آن را با طرح قبلي و با نيتي از پيش تعيين‌شده نوشته باشد. سرنوشت آن بيشتر شبيه سرنوشت شعري است كه تنها پس از سروده شدن معلوم مي‌شود چه شكلي قرار بوده پيدا كند و حال پيدا كرده است. طلا در مس نيز حالا صاحب طرح و الگو به نظر مي‌آيد؛ آن‌هم قريب بيست وهشت سال پس از نگارش مقاله اولش. مگر مي‌دانيم ذهن بچه پنج ساله در طول سي سال چه طرح و الگويي پيدا خواهد كرد؟ طلا در مس نيز در ابتدا فاقد طرح و الگو بود.