به عقيده کارل ياسپرس، امروزه تحولي در آگاهي تاريخي ما در حال شکل‌گيري است، چون در زمانه‌اي زندگي مي‌کنيم که در آن علم تاريخ انبوهي از اسناد و مدارک در اختيار دارد. نامه‌هاي به جامانده از گذشتگان جزئي از همان مدارک است که از جنبه‌هاي گوناگون - جدا از بازنمايي سرشت، روحيه و رفتار فردي نگارندگانشان - به مثابه پاره‌هايي از تاريخ اجتماعي، سياسي، اقتصادي و فرهنگي عصر خود کاربردهايي از جنبه گسترش بينش و آگاهي جمعي دارند که به قول والتر بنيامين پاسخ‌هايي به «دغدغه تاريخ»‌اند. اين کتاب شامل مجموعه نامه‌هايي است از احمد قاسمي (1352 - 1296) عضو کميته مرکزي حزب توده ايران (1343- 1320) که از فروردين 1314 تا 25 مرداد 1321 به چند تن از دوستان خود نوشته است. بيشتر اين نامه‌ها مربوط به دوره‌اي است که حزب توده هنوز تأسيس نشده - جز يک سال آخر اين نامه‌نگاري‌ها - و او هنوز به عضويت اين حزب درنيامده بود.