خط مشخصي كه زندگي هيتلر را به دو دوره تقسيم مي‌كند برشي عرضي نيست و زندگي او به قبل و بعد از آن تقسيم نمي‌شود، بلكه اين خط در طول زندگي‌اش امتداد مي‌يابد. نه تمام ضعف و ناكامي او به قبل از 1919 برمي‌گردد و نه تمام قدرت و موفقيتش به بعد از 1920. اما قبل و من بعد از آن، به موازات كمبودي استثنايي كه به لحاظ تجربه فردي در او وجود دارد، جديتي استثنايي نيز در احساسات و زندگي سياسي‌اش ديده مي‌شود. قلندرمآب گمنام سال‌هاي پيش از جنگ چنان مي‌زيست و در صحنه سياسي روزگار خود چنان از صميم قلب فعاليت مي‌كرد كه گويي سياست‌مداري كاركشته است؛ و پيشوا و صدراعظم رايش، در زندگي شخصي‌اش نيز همچنان قلندرمآبي موفق باقي ماند. ويژگي سرنوشت‌ساز زندگي هيتلر تك‌بعدي بودنش است.